استراحت دوره‌ای دستگاه اکسیژن‌ساز؛ چرا و چگونه باید رعایت شود؟

مقدمه

دستگاه اکسیژن‌ساز قلب تپنده خانه یا کلینیک برای بیمارانی است که به اکسیژن مداوم نیاز دارند. بسیاری از کاربران تصور می‌کنند این دستگاه‌ها می‌توانند ۲۴ ساعته و بدون توقف کار کنند، اما واقعیت این است که استراحت دوره‌ای نه‌تنها به افزایش طول عمر دستگاه کمک می‌کند، بلکه کیفیت اکسیژن تولیدی را هم ثابت نگه می‌دارد. در این مقاله به اهمیت استراحت دادن به دستگاه، زمان مناسب برای این کار و نکات کلیدی نگهداری می‌پردازیم.

چرا دستگاه اکسیژن‌ساز به استراحت نیاز دارد؟

اکسیژن‌سازها با استفاده از کمپرسور، فیلتر و زئولیت، اکسیژن خالص را از هوای محیط جدا می‌کنند. کار مداوم و بدون توقف می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:

افزایش دمای کمپرسور → کاهش بازدهی و افزایش احتمال سوختن موتور

کاهش ظرفیت زئولیت به دلیل فشار مداوم

افت خلوص اکسیژن در استفاده طولانی بدون استراحت

افزایش مصرف انرژی و هزینه برق

بنابراین، همان‌طور که بدن انسان برای بازدهی بهتر به استراحت نیاز دارد، دستگاه هم باید فرصت خنک شدن پیدا کند.

مدت زمان توصیه‌شده برای استراحت دستگاه

هیچ استاندارد واحدی برای همه دستگاه‌ها وجود ندارد، چون هر برند و مدل شرایط متفاوتی دارد. اما بر اساس تجربه تعمیرکاران و راهنمایی تولیدکنندگان معتبر:

برای مدل‌های خانگی ۵ لیتری → بهتر است هر ۳ تا ۴ ساعت استفاده، حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به دستگاه استراحت داده شود.

برای مدل‌های پرتابل (قابل حمل) → معمولاً طراحی شده‌اند برای کار متناوب و نیازی به استراحت زیاد ندارند، اما استفاده پیوسته طولانی می‌تواند عمر باتری و موتور را کم کند.

برای مدل‌های بیمارستانی → این دستگاه‌ها اغلب برای کار ۲۴ ساعته ساخته شده‌اند، ولی باز هم توصیه می‌شود در صورت امکان، هر چند روز یکبار توقف کوتاه برای سرویس و بررسی داشته باشند.

چه عواملی نشان می‌دهد دستگاه نیاز به استراحت دارد؟

صدای دستگاه بیش از حد معمول بلندتر شده

خلوص اکسیژن پایین آمده (بیمار دچار افت اکسیژن خون می‌شود)

داغ شدن بیش از حد بدنه دستگاه

خاموش شدن ناگهانی یا ارورهای مکرر

در چنین شرایطی، خاموش کردن دستگاه و استراحت دادن به آن بهترین کار است.

روش‌های افزایش طول عمر دستگاه با استراحت دوره‌ای

برنامه‌ریزی مصرف: ساعت‌های استفاده بیمار را تنظیم کنید تا دستگاه مجبور نباشد بی‌وقفه کار کند.

تهویه مناسب محیط: دستگاه را در فضای بازتر و با جریان هوای آزاد قرار دهید تا سریع‌تر خنک شود.

سرویس دوره‌ای منظم: تعویض فیلتر هوا، شست‌وشوی فیلتر رطوبت‌گیر و بررسی سلامت کمپرسور.

استفاده از دو دستگاه در صورت نیاز بیمار به مصرف دائمی: یکی کار کند، دیگری در حالت استراحت باشد.

نکته مهم برای بیماران

اگر بیمار نیاز به اکسیژن ۲۴ ساعته دارد، باید از پزشک و تکنسین مشورت گرفته شود تا دستگاه متناسب با شرایط انتخاب شود. در چنین شرایطی یا از مدل‌های بیمارستانی استفاده می‌شود، یا دو دستگاه خانگی به‌صورت نوبتی به کار گرفته می‌شوند.

نتیجه‌گیری

استراحت دوره‌ای دستگاه اکسیژن‌ساز، یک اقدام ساده ولی حیاتی برای افزایش طول عمر دستگاه، حفظ خلوص اکسیژن و جلوگیری از هزینه‌های سنگین تعمیر است. نادیده گرفتن این نکته می‌تواند باعث خرابی زودهنگام دستگاه و به خطر افتادن سلامت بیمار شود. پس همیشه در کنار استفاده صحیح، به دستگاه فرصت تنفس بدهید تا سال‌ها بدون مشکل برایتان کار کند.

جهت یادگیری تعمیر دستگاه اکسیژن ساز بصورت رایگان کلیک کنید

نویسنده: محمد مصطفی‌زاده 
کارشناس و مدرس تجهیزات پزشکی – متخصص دستگاه‌های اکسیژن‌ساز، بای‌پپ و سی‌پپ. بنیان‌گذار PrimeMed با بیش از ۱۰ سال تجربه در آموزش و خدمات تخصصی تجهیزات تنفسی.